En temel haliyle içinde belirli bir sıcaklığın yapay olarak üretildiği alanlara verilen isim olan soğuk hava deposu, daha çok endüstriyel kullanım esnasında karşımıza çıkmaktadır. Peki soğuk hava deposu nedir, ne işe yarar ve hangi alanlarda kullanılır? Detaylar, soğuk oda ve soğuk hava deposu kavramlarını ele aldığımız bu yazımızda.
Soğuk Oda Nedir?
Soğuk hava deposu nedir diye bakıldığında bu kavramı şu şekilde tanımlamak mümkün: Soğuk depo, soğuk oda ya da soğuk hava deposu olarak da bilinen sistemler, ürünlerin doğal özelliğini bozmadan saklanmasını sağlayan, dış atmosferden ısı ve nem kazancına karşı yalıtılmış alanlardır. Her ne kadar ağırlıklı olarak yiyecek ve içeceklerin muhafaza edilmesinde tercih edilse de, soğuk hava depoları ilaç endüstrisi gibi farklı sektörlerde de oldukça yaygın kullanılmaktadır. Soğuk olarak muhafaza edilmesi gereken tüm ürünlerin güvenle saklamanıza yarayan soğuk oda tasarımları, genellikle ürünleri dış sıcaklığın altında bir ortamda saklamak için dizayn edilir.
Soğuk Oda Ne İşe Yarar, Ne İçin Kullanılır?
Soğuk oda sistemleri, başta gıda ürünleri olmak üzere belirli bir sıcaklığın altında muhafaza edilmesi gereken ürünlerin korunması için kullanılan cihazlardır. Bu cihazlar, üstün soğutma imkanı sunmakla birlikte alandaki ideal nem ve sıcaklığı da dengeleyerek ürünlerin spesifik iklim koşullarında bulunmasına yarar. Soğuk oda sistemleri, gıda ve diğer ürünleri oda sıcaklığından çok daha soğuk bir ortamda tutacakları için en iyi saklama koşullarına sahip sistemler olarak bilinir. Bozulabilir gıda ve ürünlerin saklanması için mükemmel bir seçim olan soğuk hava deposu maliyeti ise kullanılan cihazın tipine, modeline, markasına, büyüklüğüne ve en önemlisi de soğutma kapasitesine göre farklılık gösterir.
Soğuk Hava Depolarının Avantajları Nelerdir?
1. Soğuk odalar sebze ve meyvelerin raf ömrünü uzatır: İsminden de anlaşılacağı üzere soğuk odalar ya da soğuk hava depoları, birden fazla yöntem kullanılarak bozulabilir ürünlerin ortalamanın altında sıcaklıklarda saklanmasına olanak tanır. Atmosfer kontrollü soğuk hava deposu, yani girilebilir soğuk odaların bunların en popülerleri arasındadır. Buraya yerleştirilen soğuk oda sistemleri sayesinde meyve ve sebzeler, ekin sonrası olabilecek en taze koşullarda saklanmasını hedefler. Atmosfer kontrollü soğuk odalar, meyve ve sebzeler arasında solunumu azaltmak üzere oksijen seviyelerinin düşürülmesi ve karbondioksit oranlarının arttırılması ile ideal sıcaklığa getirilir. Bu sayede oldukça kısıtlı bir raf ömrüne sahip olan mevsim meyve ve sebzeleri, çok daha uzun sürer tazeliğine koruyabilir.
2. Soğuk hava depoları, ısı kontrolü sağlar: Soğuk hava sistemlerinden faydalanarak bir işletme olarak tüketicilere daha fazla seçenek sunmak mümkündür. Kolaylıkla erişilebilir ve ayarlanabilir sıcaklık değerlerine sahip oldukları için soğuk odalar, aynı anda birden fazla ürünü güvenle ve bozulma endişesi olmadan sergilemeye, dolayısıyla da tüketici kanalına birden fazla seçenek sunarak satışları arttırmaya yardımcı olur. Meyve, sebze, ilaç ve benzeri ürünleri farklı modifikasyonlar kullanarak ideal sıcaklıklarda kontrollü bir biçimde muhafaza etmek mümkün hale gelir.
3. Soğuk odalar, bütçe dostudur: Maliyet bakımından oldukça avantajlı olan soğuk hava depoları, işletmelere özellikle uzun vadede tasarruf yapma imkanı sunar. Soğuk hava sistemleri sayesinde tek bir alanda yüksek miktarda ürün muhafaza etmek mümkündür; bu da depolama maliyeti açısından işletme sahipleri için oldukça avantajlı bir durumdur. Soğuk odalar, ürünlerin bozulma riskini en aza indirdiği için ömürlerini uzatarak işletmeye daha uzun süre maliyet avantajı sağlamasına yardımcı olur.
4. Ürünlerin lojistiğinin kolaylaştırılmasını sağlar: Portatif soğuk oda sistemleri, ürünlerini belirli bir sıcaklıkta muhafaza etmek zorunda olan sektörler için oldukça faydalı sistemlerdir. Aynı durum, sadece muhafaza için değil, ürünlerin lojistik ihtiyaçlarının giderilmesinde de geçerlidir. Süt ürünleri, et ürünleri, şarküteri ve dondurulmuş ürünler gibi pek çok kalemi taşınabilir soğuk oda sistemleri eşliğinde farklı lokasyonlar arasında taşımak ve bunu yaparken ürünlerin bozulmasını engellemek mümkündür.
5. Alan tasarrufu sağlar: Özellikle perakende sektöründe ürün saklama koşullarını en iyi biçimde hazırlamak ve oluşturmak, her işletme için işin en zorlu kısımlarından biridir. Sıcaklık gibi ideal saklama koşullarının yanı sıra toptan olarak gelen ürünlerin nerede saklanacağı da önemli bir konudur. Soğuk hava depoları, özellikle belirli bir sıcaklığın altında saklanması gereken ürünler için bir yandan ideal muhafaza ortamını sağlarken diğer yandan da bu ürünlerin otomatik olarak bir saklama alanına sahip olmalarına olanak tanır, böylelikle soğuk odalarda tuttuğunuz ürünler, soğukta barındırmak zorunda olmadığınız diğer ürün kalemleri için yer tasarrufu sağlamış olur.
6. Kimyasal ürünlerin depolanmasında önemli bir araçtır: Soğuk hava deposu, sadece gıda değil, kimyasal sektörün de vazgeçilmezleri arasında yer alır. Temizlik ve deterjan ürünleri için kullanılan reaktif kimyasal maddelerin yanı sıra pek çok ilaç da soğukluk derecesi stabilize edilmiş ortamlarda muhafaza edilmeyi gerektirir. Belirli bir sıcaklığın üzerine ulaştığında bozulma riskiyle beraber bazı kimyasalların uçucu özelliğinin devreye girmesi ve buharlaşması gibi riskler de söz konusudur. Bunun önüne geçebilmek için bu tarz saklama koşullarına ihtiyaç duyan kimyasalları soğuk oda sistemlerinden destek alarak muhafaza etmek oldukça elverişlidir.
Soğuk Oda Kaç Derece Olmalı?
Soğuk oda depolarında muhafaza edilen ürünlere göre farklı sıcaklık değerleri oluşturulabilir. Soğuk muhafaza uygulamaları, 2,4 kW ile 50,3 kW aralığına sahiptir. Dondurma işlemleri ise 0,1 ile 28,8 kW arası bir kapasitede çalıştırılan soğuk odalarda muhafaza edilmelidir. Soğuk hava deposunun sıcaklığı, genellikle ürünün donma sıcaklığından 1 veya 2 dereceden daha yüksek olacak şekilde ayarlanmalıdır. Kuru gıda deposu 20-25, et saklama deposu 0-4, sebze dolapları 10, derin dondurucular en yüksek -18, şarküteri dolapları ise 0-4 derece arasında tutulmalıdır.
