Hem yaz hem de kış aylarında kullanılan klimalar, özellikle sıcak yaz günlerine serinlik katması amacıyla tercih ediliyor. Kullanıldığı ortamın hava sıcaklığını kontrol etmeye yardımcı olan ve mekânın iklimlendirilmesini sağlayan klimalar, rahat ve verimli bir ortam koşulu sağlamak için büyük bir öneme sahip bulunuyor. Evlerde, işyerlerinde, araçlarda, alışveriş merkezlerinde, hastanelerde, okullarda kısacası birçok farklı mekânda kendine yer bulan klimalar kendine has bir prensiple çalışıyor. Klimalar nasıl çalışır diye merak edenler için klima çalışma prensibinin nasıl olduğunu anlatmaya çalıştık. Eğer siz de klimaların çalışma prensibi nedir, klimalar nasıl çalışır gibi sorulara meraklıysanız buyurun okumaya!
Klima Kim Tarafından İcat Edildi, İlk Klimalar Nasıl Çalışıyordu?
Klimaların çalışma prensibi konusunda daha iyi fikir edinebilmek için ilk klimaların nasıl çalıştığını anlamak önemli. Modern anlamdaki ilk klima sistemini icat eden kişi Willis Haviland Carrier isimli bir elektrik mühendisi olarak biliniyor. 1902 yılında Carrier tarafından icat edilen modern klima sistemi, bir basım fabrikasındaki sıcaklık ve nemi kontrol altında tutmak amacıyla geliştirilmiştir. Oldukça başarılı sonuçlar sunan bu sistem ısı ve nemin kontrollü düzeyde düşürülmesini sağladığından, tesiste uygun kâğıt ölçülerini yakalamayı ve mürekkep hizalamasını sağlayacağı düşünülüyordu. Yani ilk klimalar insanlar için değil bir kâğıt fabrikasında üretilen kağıtların bozulmaması için tasarlanmıştır.
İlk modern klimalar nasıl çalışıyordu diye merak edenler için şu şekilde özetlemek mümkün:
- Soğutucu borular tarafından üflenen, bina içerisindeki işlem görmüş hava, taşıyıcı borular aracılığıyla sisteme verilir.
- İşlem görmek üzere tekrar soğutucu sisteme gelen hava bu borularda soğutulur ve daha sonra bu soğuk hava tesis ortamına verilir.
- Soğuyan bu hava sıcak hava kadar nem taşıyamaz ve nem bu şekilde stabilize olur.
İlk klimanın bu şekilde hava sıcaklığının düşürülmesini ve nemin azaltılmasını sağlaması, yeni bir teknolojinin doğmasına zemin hazırlamıştır.
Günümüzdeki Klimaların Çalışma Prensibi
Klima nasıl çalışır sorusuna en kısa şekilde şöyle yanıt vermek mümkün: Klimalar, belirli bir basınç altında ve sıvı haldeki akışkanın istenilen sıcaklıkta buharlaştırılması ve buhar halden tekrar sıvı hale döndürülmesi prensibiyle çalışır. Sıvı halde bulunan materyale basınç ile birlikte ısı emişi sağlanarak gaz faza dönüştürülür. Gerçekleşen bu işlem faz değişimi olarak da bilinir. Çevrim malzemeleri olarak kullanılan gaz, bir kompresör vasıtası ile emilip sıkıştırılarak sıvı hale getirilir.
Klima çalışma prensibini termodinamiğin ikinci kanunu en iyi şekilde açıklar. Klimalarda kullanılan özel kimyasal bileşikler sayesinde buharlaşma sağlanarak bu faz dönüşümünün özelliğinden faydalanılır. Kapalı bir bobin sistemi ile buharlaşan akışkan tekrar yoğunlaştırılarak bir döngü oluşturulur. Bahsi geçen bu kimyasal bileşiklerde düşük sıcaklıklarda değiştirme özelliği bulunan soğutucu vardır. Klimalar ayrıca soğutucu bobinler üzerinde sıcak havayı hareket ettiren fanlara sahip bulunur. Sıcak hava soğutucunun üzerinden akarken düşük basınçlı evaporatör bobinleri soğutucu içindeki ısıyı absorplar ve sıvıdan gaza geçiş olur. Klimalar, soğutmayı verimli tutmak için soğutucu gazı tekrar sıvı faza çevirir. Bunun sağlanması için kompresöre yüksek basınç altında gaz koyulur ve bu işlem istenmeyen ısı meydana getirir. Gazın sıkıştırılması ile oluşturulan bütün bu ekstra ısı ardından kondansatör rulo olarak adlandırılan ikinci bir bobin grubu ve bir ikinci fan yardımıyla açık havada boşaltılır. Gaz soğur, bir sıvıya geri döner ve süreç en başından yeniden başlar.
İşte klimaların çalışma prensibi bu sonsuz ve mükemmel çevrim ile sağlanmış olur. Sıvı soğutulur, faz dönüşümü ısı absorpsiyonuyla gerçekleşir, sıkıştırılır ve faz yeniden sıvıya döner.
Klimalar nasıl çalışır sorusuna bu temel çalışma prensibiyle yanıt vermek mümkün. Klima modellerini ve özelliklerini yakından incelemek için Klima kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.