Soğutma sistemlerinde aktif olarak kullanılan bir soğutucu akışkan niteliği taşıyan R410A gaz, özellikle Türkiye’de son dönemde kullanılmaya başlayan ve klimaların aktif olarak soğutma yapabilmesi için elzem olan bir gaz çeşididir. Kullanımının yeni olması itibariyle R410A gaz nedir sorusuyla sık sık karşılaşıyor olabilirsiniz; biz de bu yazımızda bu gazın özelliklerini, kullanım amacını ve klimalardaki işlevini ele alacağız.
R410A Gazı Nedir?
R410A klima gazı, hepimizin evinde bulunan ve günlük hayatta sıklıkla kullandığımız klimaların içinde bulunan bir gaz türüdür. R410A gazı, klimaların soğutma fonksiyonunu yerine getirebilmesi için elzem bir klima bileşeni olup, yanıcı bir gaz türü özelliğini taşımamaktadır. Elbette ki yanıcı olmamasıyla birlikte kimyasal bir bileşen olduğu için insan tenine temas etmemesi gerekir; temas durumunda yanıklara neden olabilir. Hiçbir şekilde tutuşmayan bu gaz türü, amacına uygun şekilde kullanılması durumunda sağlığa zararlı bir gaz değildir. R410A gazı, ev tipi klima sistemlerinin olmazsa olmazıdır.
Eskiden Türkiye pazarında sıklıkla R22 gazı kullanılıyordu, ancak bu gazın da dahil olduğu HCFC gaz grubunun, yani genel olarak kloroflorokarbonların ozon tabakasına ciddi zararlar teşkil ettiğinin belirlenmesi ile birlikte klimalarda R22 gazı kullanımına son verildi. Montreal Protokolü ile global olarak üretim ve kullanım aşamalarında R22 gazının kullanımına getirilen birtakım sınırlamalar ile birlikte HCFC’lere alternatif olarak HFC grubu geliştirildi. Hidrolflorokarbonlar olarak da adlandırabileceğimiz bu grup içerisinde R410A gazı da bulunmaktadır. Ozon tüketim katsayısı sıfır olan R410A gazı, oldukça çevre dostu bir gaz olmasının yanı sıra ozon tabakasına hiçbir zarar teşkil etmemektedir. R410A gaz aynı zamanda yüksek bir soğutma kapasitesine ve yüksek çalışma basıncına sahiptir, bu da onu iklimlendirme sitemleri kullanımı için oldukça elverişli bir hale getirmektedir.
R410A Gazı Ne İşe Yarar?
Söz konusu R410A gazı özellikleri olduğu zaman bu gaz türünün çevreciliğinin yanı sıra aynı zamanda enerji verimliliğinin de oldukça pozitif etkiler yarattığını söylemek mümkündür. Bu bağlamda en başta klimaların soğutma işlevini sorunsuz ve etkin bir biçimde yerine getirebilmesi için elzem olan bu gaz türü, klimaların çalışma performansını da önemli ölçüde yükseltir. R410A gazlar, basınç kaybını önemli oranda azaltır, soğutma ile birlikte ısıtmayı da sağlar ve iklimlendirme sektörünün en çok tercih edilen gazları arasında yer alır.
R410A Gazı Özellikleri ve Bileşenleri Nelerdir?
R410A gazın klimalardaki soğutucu etkisine yakından baktığımızda öncelikle R410A bileşenlerine değinmek gerekir. R410A gazı, yüzde 50 R32 ve yüzde 50 R125 gazları karışımından oluşan HFC grubuna ait bir soğutucudur. Soğutucu yanıcı olmayan R410A gazının standart basıncı -51.6°C’lik bir kabarcık noktası sıcaklığına ve 0.2°C’den düşük bir faz geçiş sıcaklığa kaynamasına sahiptir. R410A gazı aynı zamanda eşkaynar bir karışım olmakla birlikte termodinamik özellikleri bakımından tek bir çalışma akışkanının özelliklerine yüksek oranda benzerlik gösterir.
R410A Gazı Nerelerde ve Nasıl Kullanılır?
Günümüzde yeni nesil tüm klima modellerinde kullanılan R410A gazlar, R22 gazı kullanımının yasaklanması ile birlikte başta klimalar olmak üzere tüm ısıtma ve soğutma cihazlarında aktif olarak işlev görür. Bir nevi R22 gazının yerini alan R410A gazı, iklimlendirme amaçlı kullanılan tüm cihazlar için uygun olmakla birlikte evlerden iş yerlerine, okullardan restoran ve cafelere, toplantı salonlarından otellere, kısacası aklınıza gelebilecek her yerde var olan iklimlendirme cihazları için uygundur.
R22 gazı ile kıyaslandığında basınç olarak daha yüksek bir basınç seviyesine sahip olan R410A gazı, soğutucu gazlar arasında en güçlülerinden biri olarak bilinir. Bu nedenle de servis hizmetleri, cihaz bakımları ve montajlar esnasında yapılacak olan en ufak yanlış uygulama bile ciddi yaralanmalara ve arızalara sebebiyet verebilir. R410A gazı kullanımı esnasında işinin ehli olmak, R410A nasıl kullanılır ve R410A gazı içeren klimalar nasıl monte edilir, çok iyi bilmek gerekir. R410A gaz ile çalışan klimalarda başka bir soğutucu gaz kullanılamayacağı gibi, gaz devresinde yapılacak tüm uygulamalar için sadece bu işlem için tasarlanmış özel alet ve edevatlar kullanılmalıdır. Montaj esnasında bir R410A gaz kaçağı meydana gelmesi durumunda ortam hemen enine boyuna havalandırmalı, zehirli gazların açığa çıkma riskine karşı kaçan gazın tamamının ortamdan uzaklaştırılması sağlanmalıdır. Bununla birlikte R410A gazı içeren klimaların montajı ve sökümü sırasında soğutucu devresine su veya hava girmesi engellenmeli, boru bağlantılarında temiz ve yeni borular tercih edilmeli, montaj tamamlandıktan sonra ise soğutma devresi ve bağlantılar için bir sızdırmazlık testi gerçekleştirilmelidir.
