Klimalarda da kullanılan freon gazı, temas ettiği metalleri paslandırmayan bir soğutucu gaz olarak bilinir. Freon nedir, özellikleri nelerdir, bu yazımızda ele alacağız.
Freon Gazı Nedir?
Freon gazları, yanıcı olmayan ve temas ettiği metalleri paslandırmayan, renksiz ve kokusuz bir soğutucu akışkan gazdır. Freon gaz formülü kloroflorokarbon veya hidrokloroflorokarbon olarak bilinir. Türüne göre değişebilmekle birlikte freon gazı ortalama -30 derecede kaynar ve -180 derecelerde de donma noktasına ulaşır. Freon gazı kullanımı ağırlıklı olarak soğuk hava depolarında ve klimalarda gerçekleşir. Klimada freon kullanımının en yaygın türleri R22 ve R404’tür.
Freon Gazının Tarihçesi
Freon gazının da içerisinde bulunduğu grup olan CFC’ler, yani kloroflorokarbonlar, ilk olarak 1890’larda sentezlendi, ancak o dönemde çok tehlikeli ve yanıcıydılar. 1920’lerde General Motors tarafından daha istikrarlı ve toksik olmayan, daha güvenli bir alternatif bulmak için başka bir ekip kuruldu. 1930’da ise firma DuPont ile bir araya gelerek freon üretmek için Kinetic Chemicals’ı kurdu. DuPont, freon adının ticari markasını almış oldu.
Söz konusu freon gazı özellikleri ve freon kullanımı olduğu zaman bu soğutucu akışkanın ağırlıklı olarak klimalarla birlikte başka alanlarda da kullanıldığını söylemek mümkün. Freon gazı klimaların yanı sıra dik ve derin dondurucularda da kullanılmaktadır. Gıda taşımacılığında ve soğuk hava depolarında da önemli bir kullanım alanına sahip olan freon, çok sayıda ticari ve endüstriyel cihazın bir parçasıdır. Örneğin nem alma cihazları da R-22 gazını kullanır.
Freon Klimada Ne İşe Yarar?
Technician is checking outdoor air conditioner unit
Freon klimalarda soğutucu akışkan görevi alarak klima hatlarında dolaşır ve bir dizi işlemden geçer. İlk olarak, klima kompresörü freon gazını sıkıştırarak onu çok sıcak yapar. Daha sonra freon, gazı soğutmaya ve sıvı hale dönüştürmeye yardımcı olan bir dizi bataryadan geçer. Ardından da onu evinizdeki havayı soğutabilen düşük basınçlı bir freon gazına dönüştüren buharlaştırıcılara gider.
Klimalarda bir serpantin ve kompresör sistemi vardır. Klima, R-22 gazını sıkıştırarak çok sıcak hale getirir. Bu gaz bataryalar boyunca hareket ettiğinde, sıvı bir forma dönüşerek soğur. Bu formda soğutulmuş R-22, yani freon, dış havadaki ısıyı emer ve ardından soğuk havayı dışarı iter. Evinizde ve arabanızda rahatlık sağlayan sıcak hava girişi ve soğuk hava çıkışının sürekli döngüsü, tam olarak freon sayesinde sağlanır.
Her klima ünitesinin havayı soğutmak için bir soğutucuya ihtiyacı vardır. Yıllar geçtikçe, bu süreç freon gazına zarar verebilir ve klima sistemindeki freon miktarında bir azalma görülebilir. Ayrıca en ufak bir sızıntı bile sistemin genel basıncını düşürerek freon gazının kaçmasına neden olabilir, bu da bir klima tamiri ihtiyacına yol açarak klima sistemindeki olası kaçakların tespit edilip giderilmesini gerektirebilir. Soğutucu sızdığında, klima soğuk hava üflemeyi durdurur. Daha da kötüsü, bu soğutma gazı sızıntıları ozon tabakasına zararlıdır. Freon seviyeleri düştüğünde sistemi yeniden bu soğutucu akışkan ile doldurmak için kesinlikle bir klima servisinden destek almanız gerekir. Teknisyen, freon seviyelerinin güncel bir okumasını yaparak sistemi doğru seviyelere ve özelliklere geri getirmek için yeterli miktarda freon yüklemesi yapacaktır, bu da sistemin yeniden düzenli ve sağlıklı bir biçimde çalışmasını sağlayacaktır. Unutmamak gerekir ki freon gazı seviyeleri gibi teknik noktaların hem klimanın daha uzun ömürlü olmasında hem de daha verimli çalışarak elektrik faturalarınızın düşmesinde oldukça olumlu etkileri vardır.
Klima sisteminiz 2003’ten sonra üretilmişse, muhtemelen freondan farklı bir soğutucu akışkan kullanmaktadır. 2010 yılından sonra üretilen klimalarda soğutma için genellikle farklı bir soğutucu akışkan tercih edilmektedir. Bu uygulama, aşamalı olarak, ev sahiplerini klima modellerinde daha ozon dostu ürünlerle değiştirmeye teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bugün klimalarda ağırlıklı olarak kullanılan gaz çeşidi, hem daha verimli olması hem de daha çevre dostu olması sebebiyle R32 gazıdır. Buna ek olarak soğutma sistemlerinde aktif olarak kullanılan bir soğutucu akışkan niteliği taşıyan R410A gazı da özellikle Türkiye’de son dönemde kullanılmaya başlayan ve klimaların aktif olarak soğutma yapabilmesi için elzem olan bir gaz çeşididir. R410A gazı hakkında merak ettiklerinize R410A Gazı Nedir yazımızdan erişebilirsiniz.
