Merkezi ısıtma Türkiye’de yaygın olarak tercih edilen ısınma biçimleri arasında yer alıyor. Özellikle kombi kullanımının yaygın olmadığı dönemlerde neredeyse her binada karşılaşılan merkezi ısıtma sistemlerinin günümüzde de hala kullanıldığı pek çok konut bulunuyor. Bir kaynaktan alınan ısı enerjisinin binanın her bölümüne eşit bir şekilde dağıtılmasını sağlayan bir ısınma çözümü olan merkezi ısıtma sistemleri şehirleşmenin yüksek olduğu alanlarda sıklıkla tercih ediliyor. Hayli revaçta olan bu ısınma biçimi ile ilgili merak edilen tüm soruları sizler için yanıtladık! Merkezi ısıtma nedir, nasıl çalışır, avantajları nelerdir gibi soruların yanıtı ve daha fazlası yazımızın devamında sizleri bekliyor.
Merkezi Isıtma Nedir?
Merkezi ısıtma sistemi ile ilgili en çok merak edilen sorulara değinmeden önce merkezi ısıtma sisteminin ne olduğunu açıklamaya çalışalım. Merkezi ısıtma nedir sorusuna kısaca; tek bir merkezde yani kazandaki enerjinin dairelerde yer alan radyatörlere eşit bir şekilde dağıtılmasını sağlayan sistemdir şeklinde yanıt verilebilir. Bir kaynaktan alınan ısı enerjisinin binanın her bölümüne eşit bir şekilde yayılmasını sağlayan merkezi ısıtma sistemleri bina içerisindeki bağımsız bölümlerin de bu sayede ısınmasını sağlar. Tüm apartman dairelerinde aynı ısı ve sıcaklık elde edilmesini sağlayan bu sistem özellikle site, apartman, kamu binaları, oteller ve hastaneler gibi büyük binalarda sıkça tercih edilir.
Merkezi Isıtma Sistemi Nasıl Çalışır?
Merkezi ısıtma sistemi çalışma prensibi de en çok merak edilen konulardan biri. Merkezi ısıtma sistemlerinde tek bir merkezdeki yani kazandaki enerji, dairelerde yer alan radyatörlere sıcak su verir. Bu sayede radyatörlerin ısınır ve haliyle bu ısı evin de ısınmasını sağlar. Merkezi ısıtma sistemi için gerekli 3 ana bileşen bulunur. İlki kullanılan akışkanı yöneten kazan ve ısıtıcıdır. Isıtılmış akışkanın dağıtımı için ise boru tesisatına gereksinim vardır. Merkezi sistem için gerekli son bileşen ise ısıyı ortam havasına transfer etmeye yarayan radyatörlerdir. Isıyı ortama konveksiyon yöntemiyle ileten radyatörler genellikle duvara monte edilir. Ancak radyatör kullanılmadan merkezi ısıtmanın gerçekleştiği senaryolar da mevcuttur. Bu senaryoda özel borular zemin altına gömülür ve bu sisteme de zeminden ısınma yapılan merkezi ısıtma sistemleri adı verilir.
Merkezi Isıtma Sistemleri Avantajları Nelerdir?
- Merkezi ısıtma sistemi avantajlarından faydalanabilmek için yönetmeliğe dikkat edilmesi gerekir.
- Merkezi ısıtma fatura paylaşımı konusu bu sistemin en büyük avantajlarından biridir. Gelen fatura tüm daireler tarafından ortak olarak ödendiği için doğalgaz maliyetinizi düşürür.
- Merkezi sistem kullanılan binalardaki dairelerde de ortam sıcaklığı istenilen seviyede ayarlanabilir. Bunun için ısı pay ölçer kullanılması gerekir. Merkezi ısıtma pay ölçer ile ortamdaki sıcaklığı istediğiniz seviyeye getirebilir ve ısı pay ölçer termostatik vanayı ayarlayarak sıcak suyu kesebilirsiniz.
- Merkezi sistemler ısınma yönünden de avantaj sunar. Merkezi ısınma sistemleri ile özellikle yüksek katlı binalardaki bireysel ısınmadan daha fazla ısınma olanağı elde edersiniz.
- Merkezi ısıtma sisteminin kurulum maliyeti bireysel ısıtma sisteminden daha düşüktür.
- Merkezi sistemde ayrıca tüm ekipmanların bakım kolaylığı ve uzun ömürlü olması gibi çeşitli avantajları da bulunur.
Merkezi Isıtma Sistemleri Dezavantajları Neler?
- Merkezi ısıtma sistemleri avantajları olduğu kadar dezavantajları da olan bir sistemdir. Merkezi ısıtma sistemleri dezavantajları denildiğinde akıllara ilk olarak yeri geldiğinde bir avantaj da olabilen ortak fatura konusu gelir. Çünkü dairelerini kullanmayan ya da evde bulunmayan ev sahipleri de faturayı eşit miktarda öder. Bu durum evde olunmayan durumlarda ev sahipleri için bir dezavantajdır.
- Yönetmeliğe uygun olmayan merkezi ısıtma sistemlerinde verimlilik tam anlamıyla sağlanamadığından merkezi sistem bir avantaj olmaktan çıkar.
- Merkezi sistem ısıtma sorunu yaşandığında tüm dairelerdeki ısı akışı kesilir. Bu da özellikle soğuk kış günlerinde olumsuz durumlar yaratabilir.
- Çeşitli sebeplerden ötürü her dairenin eşit şekilde ısınmaması da merkezi ısıtma sistemlerinin bir diğer dezavantajı olarak sayılabilir.
Merkezi Isıtma Sistemleri ile İlgili Bilmeniz Gerekenler
- Merkezi ısıtma sistemlerinden arzu edilen verimlilik sonucunu alabilmek için sistemin merkezi ısıtma yönetmeliğine uygun olması gerekir.
- Merkezi ısıtma sistemi kullanılan bir binada eğer alt kattakiler daha iyi üst kattakiler ise daha az ısınıyorsa bu durumda yönetmelik yanlış şekilde uygulanmış demektir.
- Bazı bina sakinlerinin petek sayısını arttırmaları da yine dağılımın diğer dairelere daha az olmasına neden olacaktır. Bu yüzden eşit bir dağılım için her dairede eşit petek sayısı olmalıdır.
- Bir binada merkezi ısıtma sistemi verimli bir şekilde çalışıyor, denilebilmesi için daire içindeki sıcaklığın 25 derece olması uygundur.
- Merkezi ısıtma sistemlerinin amacı her daireye eşit ısı yaymak olsa da özellikle daire sayısı çok olan apartmanlarda bu durum hayli güç haline gelmektedir.
- Merkezi ısıtma sistemi uygulanan binalarda kazan dairesinden evlere dağılan sıcak suyun ortama verdiği ısı etkisi kuzey ve güney cephelerde değişkenlik göstermektedir.
- Merkezi ısıtma sistemlerinden avantaj elde edebilmek için en önemli noktaların başında bina yalıtımı gelir. Merkezi sistemin kurulumu ya da işlemesi için öncelikli olarak bina yalıtımı yapılmalıdır.
- TS285 standartlarına göre yalıtım yapılacak bina için iklim, mevsim, güneş alma durumu, rüzgar, yağmur miktarı gibi kriterler göz önünde bulundurulmalıdır.
- Merkezi sistem ısıtma fatura hesaplama için yapılan toplam tüketim ve binanın toplam alanı temel alınarak aylık dönem içi fatura bedeli saptanabilir. Kömür kullanan sistemlerde ise alınan toplam kömür miktarının fiyatlandırması daire sayısına bölünerek fatura hesabı yapılabilir.
Merkezi Sisteme Nasıl Geçilir?
Merkezi ısıtma sistemine geçiş yapılabilmesi için öncelikle site ya da apartman sakinleri arasında salt çoğunluğun oluşturulması gerekir. Çoğunluk sağlandıktan sonra ise karar defteri için yöneticinin imza beyannamesi ve bir fatura ile doğalgaz (kullanılacaksa) firmasına gidilerek abonelik açtırılması gerekir. Bir binaya merkezi sistem bağlantısı yapılmadan önce ise yetkili firmanın mühendisleri binada gerekli ölçümleri ve incelemeleri yaparlar. Gerekli kontrollerin ardından merkezi sistem kurulumu gerçekleştirilir.
